Không lãng phí rác vì rác là tiền
- Dng van-Hanh
- Jun 5
- 6 min read
Updated: Jul 5
ĐỂ NÓI LÀ LÀM 2025 | Câu chuyện #28
Tác giả: Đặng Thị Hương Lan, Nhà máy May
Bối cảnh & vấn đề
Căn cứ theo số liệu thống kê rác thải năm 2021 & 2022 của công ty cho thấy, tình hình sản xuất của công ty không mở rộng, năng suất không tăng nhưng lượng rác thải của công ty năm 2022 tăng từ 6% đến 13% so với năm 2021 (tùy loại) và chưa thực hiện phân loại được từng loại rác thải. Các loại rác thải để chung vào nhau giao cho đơn vị thu gom rác sinh hoạt và phế liệu. Đa phần các nhà máy xử lý rác đang áp dụng phương pháp chôn lấp và thiêu đốt rác, gây nhiều tác động tiêu cực đến môi trường.
Hành động
Từ đó, vào đầu năm 2023, Ban Lãnh đạo Công ty đề ra kế hoạch ngắn hạn và dài hạn nhằm mục tiêu: “Hạn chế phát sinh rác thải và phân loại rác thải tại nguồn”. Công ty tiến hành thực hiện theo kế hoạch như sau:
1. Đầu tư hệ thống máy trải và máy cắt tự động ngành may: Phòng cơ điện khảo sát thị trường tìm nhà cung cấp thiết bị, máy hiệu quả. Đảm bảo thông số cắt, hạn chế mức thấp nhất nguyên liệu vải cắt bị hư hỏng, sai thông số và phát sinh nhiều bán thành phẩm phải bỏ đi như phương pháp cắt thủ công trước đây. Kết quả: giảm đáng kể số lượng bán thành phẩm hư. Số liệu theo dõi từ việc thu gom và cân bán thành phẩm bỏ đi tính đến thời điểm cuối năm 2023 là 66.034 kg, giảm 34% so với năm 2022. Lượng rác phân loại được từ bán thành phẩm cắt sẽ được tách riêng với vải vụn chuyền may, được giao cho đơn vị thứ ba thu gom và chuyển đổi từ hình thức thiêu đốt sang tái chế.
2. Đầu tư thêm nhiều thùng chứa rác theo từng loại rác thải để người lao động thực hiện phân loại rác ngay các vị trí phát sinh rác thải. Công ty đã tiến hành đầu tư thêm 16 thùng rác lớn phân bổ thêm cho mỗi xí nghiệp may, mỗi xí nghiệp may 3 thùng được quy định theo trực quan dán tại mỗi thùng rác thải: Thùng rác sinh hoạt có màu cam, ghi nhãn các loại rác sinh hoạt thông thường; Thùng rác tái chế có biển màu xanh, ghi nhãn cụ thể các loại rác có thể bán phế liệu tái chế như lon, chai nhựa,...; Thùng rác thức ăn thừa có màu vàng. Tại các chuyền may, công ty bố trí thêm 3 thùng rác nhỏ cho mỗi chuyền để chứa rác thải giấy vụn riêng, tổng số thùng rác nhỏ được đầu tư là 48 thùng.
3. Tổ chức và hướng dẫn phân loại: Ban Quản lý Môi trường công ty phân công kiểm tra các khu vực phân loại rác, hướng dẫn phân loại rác thải thực tế tại các xí nghiệp, đồng thời phân khu vực chứa rác tại kho theo từng loại rác thải riêng biệt. Cụ thể:
Công ty tiến hành tổ chức đào tạo tập trung cho cán bộ, người lao động từng xí nghiệp về nhận thức bảo vệ môi trường và hướng dẫn cách thức phân loại rác thải theo chủng loại rác. Duy trì công tác đào tạo nhận thức khi có lao động tuyển mới vào công ty và định kỳ hàng năm.
Cấp phát cho mỗi người lao động một chai nước uống có thể sử dụng được nhiều lần để không phải sử dụng đến các chai nước ngọt, ly nhựa sử dụng một lần vứt như trước đây.
Dán các poster về nhận thức bảo vệ môi trường tại các xí nghiệp và các lối đi chính, cổng thông tin công ty.
Tại kho chứa rác, tiến hành phân vị trí có dán trực quan cho từng chủng loại rác để công nhân vệ sinh công nghiệp dễ dàng nhận biết và tập kết rác đúng theo quy định.
Ban đầu khi thực hiện, công ty khảo sát chỉ được khoảng 70% người lao động chấp hành tốt, còn lại 30% có thái độ khó chịu và thường xuyên không phân loại đúng theo hướng dẫn. Sau đó, Ban EMS Công ty tiến hành họp và triển khai thêm nhiệm vụ phân công thành viên Ban kết hợp với quản lý xí nghiệp hằng ngày đi kiểm tra nhắc nhở thêm ý thức cho người lao động phân loại rác đúng cách. Sau hơn 3 tháng quyết tâm thực hành tại xí nghiệp cùng với người lao động, thành viên Ban EMS cảm thấy rất phấn khởi vì ý thức người lao động tốt hơn, gần như 98% đã áp dụng phân loại rác tại nguồn. Còn khoảng 2% thỉnh thoảng vẫn chưa thực hiện phân loại rác đúng theo yêu cầu và công ty vẫn quyết tâm tiếp tục duy trì hướng dẫn, kiểm tra.
Kết quả
Công ty đã giảm được 71.488 kg rác thải từ sản xuất, chiếm khoảng 46% so với năm 2022.
Từ việc chưa thực hiện phân loại rác, hầu hết các loại rác thải từ sinh hoạt sẽ giao cho đơn vị thu gom để chôn lấp và rác thải trong sản xuất được thu gom như vải vụn giao cho đơn vị thu gom để thuê đốt trong lò xi măng, công ty đã phân loại được các loại rác thải tái chế và không tái chế, chi tiết cho từng loại rác thải có thể tái chế để chuyển giao cho đơn vị thứ ba thu gom và thực hành tái chế rác. Lượng rác chôn lấp & thiêu đốt đã giảm xuống còn 34 - 45% theo số liệu thống kê các loại rác thải được phân loại năm 2023.
Định hướng tiếp theo công ty sẽ tiến hành sử dụng lập trình cắt vải theo mã code định vị, thay vì phải sử dụng nhiều giấy sơ đồ như hiện nay. Đối với rác thải nguy hại, chúng tôi sẽ hạn chế đến mức tối đa khi cân nhắc sử dụng các loại hóa chất, các thiết bị gây hại môi trường. Từ giữa năm 2023 chúng tôi đã bắt đầu thay thế dần các bóng đèn huỳnh quang hư hỏng thay bằng đèn led, dần loại bỏ 100% bóng đèn huỳnh quang.
Phân loại rác là một việc làm rất thiết thực, mang lại hiệu quả kinh tế cho công ty từ việc thu gom rác tái chế, góp phần bảo vệ môi trường, hạn chế rác thải bỏ tại các bãi chôn lấp chiếm nhiều diện tích và còn dễ gây ô nhiễm cho nguồn đất, nguồn nước sử dụng. Đồng thời, tiết giảm lượng rác thuê đốt sẽ ít gây hại cho khí quyển, mang lại bầu không khí trong lành và bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng, cho bản thân. Vì vậy, mỗi chúng ta hãy cùng nhau hành động theo cách chúng ta đang học và đang được nhận thức về bảo vệ môi trường sống của chúng ta nhé, Cộng đồng.
Bài luận này thuộc tuyển tập Để Nói là Làm (To Walk the Talk) – nơi các nhà máy dệt may, da giày tại Việt Nam kể những câu chuyện “nhà máy thực, việc thực” về nỗ lực hàng ngày nhằm giảm thiểu tác động môi trường của hoạt động sản xuất. Người kể chuyện không phải chuyên gia, mà là những thành viên của Cộng đồng Học tập To the Finish Line (TFL) mong muốn chia sẻ kinh nghiệm, bài học, niềm vui cũng như trăn trở trong trong quá trình giải quyết các vấn đề phát triển bền vững tại nhà máy mình. Mỗi câu chuyện là một hành trình – từ nhận ra vấn đề, phân tích nguyên nhân đến hành động và kết quả. Rất có thể bạn sẽ thấy chính mình trong đó.
Qua tuyển tập này, hy vọng bạn đọc sẽ tìm thấy giá trị tham khảo để ứng dụng trong công việc, cũng như nguồn cảm hứng để cùng chung tay hành động vì rừng vàng biển bạc quê hương.
Chúng tôi cũng mong những câu chuyện này sẽ giúp khơi gợi các cuộc thảo luận với đồng nghiệp, ban giám đốc, và với nhãn hàng về những vấn đề nhức nhối còn bỏ ngỏ. Thay đổi bắt đầu từ việc lên tiếng.
Phát triển bền vững chưa bao giờ dễ dàng, nhất là trong bối cảnh năm 2025 đầy thách thức, nhưng sự tích cực và tinh thần cộng đồng sẽ mang lại sức mạnh cho mỗi người. Hãy để những câu chuyện này chạm đến bạn và cùng nhau Nói là Làm.
Comments