Thay thế hoá chất - là cả một hành trình mang tính tập thể
- Dng van-Hanh
- Jun 5
- 7 min read
Updated: Jul 6
ĐỂ NÓI LÀ LÀM 2025 | Câu chuyện #42
Tác giả: Đặng Đình Dương - Công ty TNHH Dệt Pacific Crystal
Công ty TNHH Dệt Pacific Crystal hoạt động trong lĩnh vực Dệt nhuộm từ năm 2015 tại Khu Công Nghiệp (KCN) Lai Vu, tỉnh Hải Dương. Nhà máy có quy mô tổng diện tích là 36.5 ha với khoảng trên 800 công nhân viên. Mỗi năm nhà máy sản xuất khoảng 10 nghìn tấn vải thành phẩm cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước. Ngành công nghiệp dệt nhuộm cần sử dụng một lượng hóa chất rất lớn và nhà máy Pacific hiện có khoảng trên dưới 116 hoá chất các loại, chủ yếu cho quá trình Nhuộm, Hoàn tất và Xử lý nước thải.
Đến năm 2020, sau khi rà soát tổng thể về vấn đề quản lý hoá chất, nhà máy nhận thấy:
Tỷ lệ hoá chất tuân thủ ZDHC MRSL được sử dụng còn tương đối thấp, chỉ 47% (55/116 hoá chất);
Nhà máy đã có hệ thống và chính sách truy xuất nguồn gốc nhưng chưa có chính sách xử lý sự cố sản phẩm;
Chưa thực hiện phân tích vòng đời hóa chất, tính nguy hại tác động đến môi trường và con người;
Đồng thời cũng chưa có hướng dẫn, theo dõi việc sử dụng hóa chất của nhà thầu phụ, nhà cung cấp theo danh sách tích cực.
Ngày nay, khách hàng cũng như người tiêu dùng (đặc biệt ở các nước phát triển) không chỉ yêu cầu về chất lượng sản phẩm mà còn quan tâm đến việc đảm bảo sức khỏe người lao động và bảo vệ môi trường. Để giảm thiểu tác động tiêu cực của hóa chất và hướng tới phát triển bền vững, nhà máy đã tiến hành lập kế hoạch 5 năm cải thiện hệ thống quản lý hóa chất (2020-2025), đặc biệt là quyết định thực hiện việc nghiên cứu thay thế hóa chất có hại. Các hành động chính bao gồm:
Lập chính sách thu mua hóa chất, chính sách phản ứng xử lý sự cố sản phẩm và khiếu nại của khách hàng;
Lựa chọn những hóa chất có trong danh sách tích cực để thay thế những chất không tuân thủ ZDHC MRSL;
Trao đổi, hợp tác với nhà cung cấp, nhãn hàng để lựa chọn hóa chất mới thân thiện hơn.
Nghiên cứu, lên kế hoạch để thực hiện phân tích vòng đời của hóa chất tác động đến môi trường;
Lên kế hoạch triển khai, thông báo, theo dõi việc sử dụng hóa chất theo danh sách tích cực của nhà thầu, nhà cung cấp.
Trong đó, một điểm nổi bật đáng kể đến là dự án thay thế hoá chất vào năm 2020. Khi lập kế hoạch thay đổi hóa chất có hại trong nhà máy, công ty đã lập danh sách các chất độc hại cần thay thế và ADH (axit adipic dihydrazide) có trong chất chống ố vàng là một trong những hóa chất đầu tiên trong danh sách. Đây là một hợp chất gây hại cho sức khỏe con người và môi trường, đồng thời cũng ảnh hưởng đến chất lượng vải trong quá trình sản xuất - điều này được phát hiện khi phòng Nghiên cứu và Phát triển của Công ty tiến hành khảo sát về chất chống ố vàng ở nhiệt độ cao (TH-30). Chất chống ố vàng TH-30 công ty sử dụng có hàm lượng chính là ADH chiếm 30% và được nhập mua từ Công ty TNHH Vật liệu Dệt Z.
Vào tháng 8 năm 2020, Công ty Pacific đã gặp gỡ với Công ty TNHH Vật liệu Dệt Z để thảo luận những tác hại trên, đồng thời đề xuất nghiên cứu và phát triển một loại chất chống ố vàng mới không chứa ADH. Ngay từ khi thảo luận việc lập kế hoạch bảo vệ môi trường và nghiên cứu thay thế hóa chất độc hại, nhà máy đã dự đoán, xác định những thách thức, khó khăn, ảnh hưởng có thể xảy ra. Cụ thể là:
Khi tạm dừng việc sử dụng hóa chất có chứa ADH, nhà máy mất lợi nhuận từ những đơn hàng có sử dụng chất này. Hơn nữa, nhà máy cũng không xác định được chính xác khi nào sẽ có hóa chất thay thế vì thay đổi công thức hóa chất trong sản xuất cần thời gian thử nghiệm;
Khó khăn cũng đặt ra đối với việc đàm phán thuyết phục nhà cung cấp và thay đổi nhận thức của các bên liên quan. Câu hỏi đặt ra là liệu nhà máy có đàm phán thành công với Công ty Z hay không, đàm phán trong một lần hay nhiều lần, và nếu việc đàm phán không thành công thì việc tìm hóa chất thay thế từ nhà cung cấp khác sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
Với quyết tâm thực hiện và nhận được sự phản hồi rất tích cực từ phía nhà cung cấp, nhà máy đã rất may mắn tìm được hóa chất thay thế trong lần thử nghiệm đầu tiên. Vào tháng 09 năm 2020, Công ty Z đã cung cấp chất chống ố vàng mới (T-NF9) có thành phần là dẫn xuất N-dimethyl semicarbazide để thay thế ADH. Công ty Pacific đã tiến hành thí nghiệm, đánh giá ảnh hưởng của việc thay đổi chất phụ trợ đến chức năng chống ố vàng vải, sau đó, lựa chọn một số sản phẩm số lượng lớn thay thế chất chống ố vàng bằng hóa chất T-NF9 và đánh giá hiệu quả của phụ gia mới trong sản xuất thực tế. Dựa trên kết quả của từng công đoạn, tháng 11/2020, phụ gia T-NF9 cuối cùng đã được chọn là chất chống ố vàng không chứa ADH để thay thế chất chống ố vàng cũ.
Tiếp nối thành công đó, đến năm 2022, nhà máy cũng đã thực hiện đánh giá vòng đời sản phẩm và thay thế thành công thuốc nhuộm R360R (SYNOZOL RED HF-GDE). Cho tới thời điểm năm 2024, một thành quả đáng được ghi nhận rằng nhà máy đã thay thế và sử dụng được 108/112 (>96%) hoá chất đạt chứng nhận ZDHC cấp 1 trở lên. Việc đánh giá cấp chứng chỉ Oeko-Tex hằng năm đều đạt. Và từ năm 2022, không còn phát hiện lỗi khi thử nghiệm RSL của nhãn hàng nữa.
Trong quá trình thực hiện kế hoạch cải thiện hệ thống quản lý hóa chất cũng như thực hiện nghiên cứu thay thế hóa chất, đội ngũ nhân viên đã gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Chi phí và nguồn lực để thực hiện phân tích vòng đời hóa chất, nâng cấp hệ thống quản lý là rất lớn. Công ty phải chi một số tiền lớn để chuẩn bị kế hoạch, thay đổi chính sách và cần nhiều nhân lực chất lượng cao để tiến hành thực hiện việc nghiên cứu thay thế hóa chất.
Công ty cũng mất rất nhiều thời gian và công sức để tìm kiếm, đàm phán với các nhà cung cấp để có thể lựa chọn, thu mua các hóa chất có chứng nhận MRSL. Không chỉ khó khăn trong đàm phán về chứng chỉ, nhà máy còn phải đàm phán với nhà cung cấp về giá bởi với các hóa chất có chứng nhận tuân thủ MRSL giá thành sẽ tăng lên. Một ví dụ điển hình là khi đàm phán với nhà cung cấp A để yêu cầu chứng nhận cho các chất định hình, chất làm mềm và thuốc nhuộm của họ, giá sau khi đàm phán đã tăng lên 1,2 lần. Một ví dụ nữa là việc đàm phán với Công ty Z tìm thay thế chất chống ố vàng TH-30, giá thành của hóa chất mới cũng gấp 1,5 lần hóa chất cũ.
Với quyết tâm cao và sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cán bộ công nhân viên, cùng với sự đầu tư, ủng hộ từ Ban Giám đốc để hoàn thành mục tiêu đề ra, nhà máy đã từng bước vượt qua khó khăn. Ngoài ra, công ty cũng nhận được sự hỗ trợ từ khách hàng, ví dụ như tổ chức các khóa đào tạo MRSL RSL cho cán bộ nhân viên công ty và định hướng công ty tham gia vào chuỗi cung ứng của họ. Do các nhãn hàng đều có những yêu cầu về việc tuân thủ MRSL, RSL đối với các nhà máy trong chuỗi - bao gồm cả các nhà máy thượng nguồn cung cấp hóa chất - việc dựa vào chuỗi cung ứng của nhãn hàng giúp công ty tăng tỷ lệ mua được hóa chất đạt yêu cầu MRSL, giảm bớt khó khăn trong việc tìm nhà cung cấp.
Bằng cách loại bỏ ADH, cải tiến hệ thống quản lý hóa chất và tăng cường hợp tác với nhà cung cấp, Công ty Pacific đã nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ sức khỏe người lao động và môi trường hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Cải thiện, thay đổi theo xu thế của thời đại là quy luật tất yếu. Việc đảm bảo hóa chất tuân thủ giúp cho sản phẩm của nhà máy nâng cao chất lượng từ đó gia tăng giá trị cũng như thêm tính cạnh tranh trên thị trường. Hơn hết là góp phần vào sự phát triển của ngành công nghiệp dệt may.
Bài luận này thuộc tuyển tập Để Nói là Làm (To Walk the Talk) – nơi các nhà máy dệt may, da giày tại Việt Nam kể những câu chuyện “nhà máy thực, việc thực” về nỗ lực hàng ngày nhằm giảm thiểu tác động môi trường của hoạt động sản xuất. Người kể chuyện không phải chuyên gia, mà là những thành viên của Cộng đồng Học tập To the Finish Line (TFL) mong muốn chia sẻ kinh nghiệm, bài học, niềm vui cũng như trăn trở trong trong quá trình giải quyết các vấn đề phát triển bền vững tại nhà máy mình. Mỗi câu chuyện là một hành trình – từ nhận ra vấn đề, phân tích nguyên nhân đến hành động và kết quả. Rất có thể bạn sẽ thấy chính mình trong đó.
Qua tuyển tập này, hy vọng bạn đọc sẽ tìm thấy giá trị tham khảo để ứng dụng trong công việc, cũng như nguồn cảm hứng để cùng chung tay hành động vì rừng vàng biển bạc quê hương.
Chúng tôi cũng mong những câu chuyện này sẽ giúp khơi gợi các cuộc thảo luận với đồng nghiệp, ban giám đốc, và với nhãn hàng về những vấn đề nhức nhối còn bỏ ngỏ. Thay đổi bắt đầu từ việc lên tiếng.
Phát triển bền vững chưa bao giờ dễ dàng, nhất là trong bối cảnh năm 2025 đầy thách thức, nhưng sự tích cực và tinh thần cộng đồng sẽ mang lại sức mạnh cho mỗi người. Hãy để những câu chuyện này chạm đến bạn và cùng nhau Nói là Làm.
Comments